E Vitamini Eksikliği Nedir? E Vitamini Eksikliği Belirtileri

E Vitamini Eksikliği Nedir?

E vitaminin vücuttaki en önemli görevi, serbest radikalleri vücuttan uzaklaştırmaktır. Çevresel etkenler ve metabolizma sonucu açığa çıkan serbest radikaller hücrelerin DNA yapısını bozar ve fonksiyonlarını yerine getirmesini önler. E vitamini güçlü antioksidan özellikleri sayesinde serbest radikalleri etkisiz hale getirebilir. Ayrıca bağışıklık fonksiyonlarının güçlenmesine yardımcı olarak kalp damarlarında pıhtı oluşmasını engelleyebilir. Yağda eriyen vitamin olması vücut tarafından depolanmasını sağlar. Özellikle karaciğerde depolanan E vitamini, vücut tarafından sentezlenemediği için dışarıdan besinler ya da takviyeler şeklinde alınmalıdır. Bitkisel bazlı yağlar, zeytin, ceviz, fındık, badem, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, tahıllar, mango ve kivi gibi meyveler E vitamininde zengin besinlerdir. Vücudun ihtiyaç duyduğu E vitamini miktarı karşılanmadığında E vitamini yetersizliği gözlenebilir. ⁽²⁾

E Vitamini Eksikliği Neden Olur?

Yeterli ve dengeli bir beslenme programında vitamin E eksikliği pek görülmez. Yağda eriyen bir vitamin olması nedeniyle vücutta yağ sindiriminde yaşanan sorunlar söz konusu ise vitaminin vücut tarafından kullanımı engellenebilir ve E vitamini eksikliği belirtileri ile karşılaşılabilir. Aşağıdaki sindirim bozuklukları E vitamini eksikliğine neden olabilir:

• Kistik fibrozis
• Siroz
• Kronik pankreatit
• Çölyak
• Kısa bağırsak sendromu
• Crohn hastalığı
• Ülseratif Kolit

Bunlara ek olarak nörolojik bir hastalık olan ve kas kontrolü ile koordinasyonunu etkileyen ataksi hastalığı E vitamini eksikliği meydana getirebilir. Genetik bir hastalık olan ataksi genellikle 5-15 yaş arası çocuklarda gözlenir. E vitamini yetersizliğinin önlemek ve E vitamini faydaları için beslenme programına E vitamini içeren besinler ekleyebilir, öğünlerinizi zenginleştirebilirsiniz. ⁽³⁾

E Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

E vitamini eksikliği özellikle düşük doğum ağırlığı ya da erken doğan bebeklerde gözlenir. Bu bebeklerde vücut yağ oranı düşüktür. Özellikle prematüre bebekler, sindirim sistemi henüz tam olarak gelişmediği için E vitamini eksikliği açısından risk altındadır. Bu bebeklerin vücut yağ oranları düşüktür; yağda eriyen vitaminlerin emilimini ve vücutta kullanımını gerçekleştiremez. E vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:

Kaslarda Zayıflık

E vitamini merkezi sinir sisteminin normal fonksiyonlarını yerine getirmesine yardımcı olur. Antioksidan özellikleri sayesinde kas hücrelerini serbest radikallerin hasarına karşı koruru. Eksikliği durumunda kaslar serbest radikallerin meydana getirdiği oksidatif strese maruz kalarak güçsüzleşebilir.

Koordinasyon ve Yürüme Zorlukları

E vitamini, sinir iletimi sağlayan nöronları serbest radikallerin etkisinden korur. Eksikliği durumunda sinir iletimi bozulabilir. Yürüme ve koordinasyon üzerinde etkili olan Purkinje nöronları, E vitamini eksikliği durumunda sinyal iletme yeteneklerini kaybedebilir. Yürüme ve koordinasyonda bozulmalar yaşanabilir.

Uyuşma ve Karıncalanma

En yaygın görülen E vitamini eksikliği belirtileri uyuşma ve karıncalanma hissidir. E vitamini eksikliğinde sinir lifleri hasar görebilir ve sinyalleri doğru bir şekilde iletmeleri engellenebilir. Periferik nöropati olarak adlandırılan bu durum uyuşma ve karıncalanma hissi yaratabilir.

Görme Bozuklukları

E vitamini eksikliği durumunda retinadaki ışık reseptörleri normal işlevini yerine getirmede zorlanabilir. Gözdeki diğer hücreleri de yeteneğini kaybederek görme problemlerine yol açabilir.

Bağışıklık Sistemi Fonksiyonlarında Bozulmalar

E vitamini bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını yerine getirmesini destekler. Eksikliği durumunda vücudun bağışıklık sistemi dengesini bozabilir ve enfeksiyonlarla mücadele etme yeteneği azalabilir.⁽¹⁾ 

Günlük E Vitamini İhtiyacı Ortalama Ne Kadardır?

Günlük E vitamini ihtiyacı, yaşa göre değişiklik gösterir;

• 0-6 aylık bebeklerde 4 miligram/gün ya da 6 IU/gün
• 7-12 aylık bebeklerde 5 miligram/gün ya da 7.5 IU/gün
• 1-3 yaş arası çocuklarda 6 miligram/gün ya da 9 IU/gün
• 4-8 yaş arası çocuklarda 7 miligram/gün ya da 10 IU/gün
• 9-13 yaş arası çocuklarda 11 miligram/gün ya da 16.4 IU/gün
• 14 yaş ve üzeri gençler ve yetişkinlerde 14 miligram/gün ya da 22.4 IU/gün
• Emziren kadınlarda 19 miligram/gün ya da 28.4 IU. ⁽⁴⁾

E Vitamini Eksikliği Giderilmezse Ne Olur?

E vitamini eksikliği özellikle sinir ve bağışıklık sistemini etkiler. Peki, uzun süreli E vitamini eksikliği nelere yol açar? Vücuttaki serbest radikal seviyesinde artış gözlenir ve gözün retina tabakasında hasarlara yol açarak görme bozukluğu ile karakterize retinopatiye neden olabilir. Aynı şekilde periferik sinir hücreleri hasar görür: eller ve ayaklarda güçsüzlük ve ağrı ile yürüme koordinasyon yeteneğinde azalma gözlenir. Bağışıklık sistemi normal fonksiyonlarını yerine getiremez ve enfeksiyonlara yakalanma riskinde artış meydana gelebilir. E vitamini eksikliğinin tedavisinde E vitamini takviyeleri önerilir. Peki, E vitamini ne kadar süre kullanılmalı? Takviyeleri ne kadar süre ile ve hangi dozda kullanılması gerektiğine yapılan tahliller sonucu doktor karar verebilir. E vitamini depolanan bir besin olduğu için yüksek miktarlarda alımı toksik etkiye neden olabilir. Uzun süreli yüksek dozlarda E vitamini almak; anormal kanamalara, kas ağrılarına, ishal ve kusmaya yol açabilir. Anormal kanamalar felç ve erken ölüm riskini artırabilir. Özellikle kan sulandırıcı ve kemoterapi ilaçları kullananlar, E vitamini takviyesi kullanmadan önce mutlaka doktora danışmalıdır. ⁽²⁾

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.